Yazı İçeriği
Kulak Mantarı (Otomikoz) Nedir?
Otomikoz (Otomycosis) ya da kulak mantarı, dış kulak yolu üzerinde ortaya çıkan, yüzeysel mantar enfeksiyonudur. Genellikle nemli tropikal ülkelerde daha sık görülmektedir. Genellikle dış kulak yolunda grimsi beyaz ıslak kurutma kağıdı (wet blotting paper) şeklinde görülen mantar debrisi görülmektedir. Kulak mantarında çouğu enfeksiyondan iki mantar türü “Aspergillus niger” ve “Candida albicans” sorumludur.
Kulak Mantarı (Otomikoz) Neden Olur?
Dış kulak yolundaki koruyucu bariyerlerin bozulmasına neden olabilen ya da mantar enfeksiyonunu kolaylaştırabilecek aşağıdaki durumların varlığında kulak mantarı gelişme riski artar ( (kaynak: Fungal Ear Infection (Otomycosis) ).
+Yüksek nemli ve sıcak coğrafi özellikleri olan bölgelerde yaşamak
+Dış kulak yolunda tekrarlayan travmaların varlığı (kulak temizleme çubupunun dış kulak kanalına sokulması, işitme cihazı kullanılması …)
+Su sporlarıyla uğraşmak ve sık duş alınması (duştan sonra saç kurutma makinesini düşük ayarda kullanarak, ile kulağınızı 2-3 dk kurutmanız idealdir ilgili güzel bir makale >> Kulak Temizliği Nasıl Yapılmalı?
+Dış kulak yolnunda tahrişe neden olabilecek önceki müdahalelerin varlığı (kulak temizleme gibi işlemi gibi)
+Bunların dışında amnar enfeisyonlarının ortaya çıkmasını kolaylaştrabilecek, bağışıklık sitemini baskılayabilen ilaç kullanımı, sistemik hastalıklar ve enfeisyonların varlığı sayılabilir.
Kulak kirinin pH’ sı 4 ila 5 arasında değişmektedir yani aidiktir. Bu asidite bakteri ve mantar gelişimine karşı koruyucu bir faktördür. Bunlarında dışında da kulak kirinin bakteri, virüs ve mantar gelişini engelleyen içeriği mevcuuttur. Konu ile ilgili güzel bir makale >> Mucizevi Bir Vücut Salgısı: Kulak Kiri
Kulak Mantarı (Otomikoz) Tanısı
Kulak mantarı tanısı için sadece kulak muayenesi yeterlidir. Kulak muyanesi esnasında mantar hifalarının, grimsi, beyaz renkte ıslak mantar topu debrisinin ve bazen birlikte görülebilen az miktardaki iltihabi akıntının görülmesi yeterlidir. Kulak mantarı olan hastalarda aslında kolayca fark ededilebilen “kulakta kir olmaması” durumudur. Yani dış kulak yolunda bulunması gereken tipik kahverengi, yağlı koruyucu kulak kiri (serumen) tabakası genellikle kulak mantarı olan insanlarda izlenmez (yani bu tabakanın mekanik olarak uzaklaştırılması mantar enfeksiyonunu kolaylaştırır). Otomikoz düşünülen bir hastada, enfeksiyon nedeni ilgili mantarın kesin olarak saptanabilmesi ve kulak mantarının kesin tanısı için optik parlatıcıların kullanılmaı, mantar kültürü ve histolojik inceleme gerekebilmektedir. Kulak mantarları tedavisi aynı olduğundan bu tür ileri araştırma ve kesin mantar türü tayini nadiren gereklidir.
Dış kulak yolunun mantar enfeksiyonunda, iltihabi akıntı, epitel dökülmesi ve mantar topu (hif yumağı ya da fungus topu) birleşerek yukarıda görülen debrisin oluşumuna neden olmaktadır (kaynak: Otomycosis: a clinicomycologic study ) (ıslak kurutma kağıdı (wet blotting paper) şeklinde görülen mantar debrisi).
Kulak Mantarı (Otomikoz) Tedavisi
Kulak mantarı tedavisinde, enfeksiyon alanındaki artıkların debridmanı ve topikal azol grubu antifungal ilçalların kullanımı yeterlidir (kaynak: Ototopical antifungals and otomycosis: a review ). %2′ lik asetik asit ve %70′ lik izopropil alkolün kullanılmasının tedavide başarı şansını arttırmaktadır(kaynak: Evaluating the effect of a mixture of alcohol and acetic acid for otomycosis therapy). Ben genellikle hastalarımda, dış kulak tenizliği sonrasında alkol ve asit içeren el yapımı bir solüsyon (Alok borique %4′ lük 30 cc solüsyon) ile birlikte Nibulen solüsyon gibi bir mantar ilacını birlikte günde 4 sefer, 2 damla şeklinde uygulanmasını öneriyorum. Bunun dışında, kulak temizliği sonrasında, antiseptik bir tıbbi boya karışımı olan Kstellani solüsyonu ile dış kulak yoluna uygulama yapmayı düşünüyorum (burada yazan ilaç önerilerini doktorunuza danışmadan kullanmayınız ). Kulak mantarında, ağızdan mantar ilacı kullanılması genellikle gerekli değildir. Mantar ilaçlarının ağızdan alındıklarında, yan etki riski çok daha fazladır. Bğışıklık sisteminin çalışmasını engelleyebilecek ilaç kullanımı ya da sistemik hastalıkların varllığında çok şiddetli mantar enfeksiyonları çıkabilmektedir. Bu tür hastalarda, çok nadiren sistemik mantar ilaçlarının kullanılması gerekebilmektedir.
Klotrimazol, mikonazol, bifonazol, ciclopiroxolamine ve tolnaftat türü topikal antifungal ilaçlar özellikle delik bir kulak zarı olan hastalarda otomycosis tedavisi için potansiyel olarak güvenli bir seçeneklerdir. Oral triazol grubu ilaçlar (itrakonazol, vorikonazol, ve posakonazol …) kemik ve merkezi sinir sistemine güçlü şekilde yayılabilirler ve Candida ile Aspergillus grubu mantarlara karşı da etkilidirler. Bu ilaçlar mastoidit ve menenjit ile komplike, malign fungal otitis eksterna olan hastaların tedavisinde ağızdan kullanılması önerilmektedir (kaynak: Otomycosis: Diagnosis and treatment
Kulak Mantarı Tedavisinde Castellani Solüsyonu
Kulak mantarı tedavisinde kullanılan, belki en etkili ve eski bir solüsyondan size bahsetmek isterim.
Castellani Solüsyonu (Castellani Solution / Castellani’s Paint / Solutio Castellani / Kastellani Solüsyonu), İtalyan doktor ve tropikal hastalıklar uzmanı Aldo Castellani (1878-1971) tarafından tanımlanmış olan mantar olmak üzere bir çok deri hastalığında kullanılabilen, tıbbi boya karışımıdır.
Kendisi ile ilgili bilgileri https://en.wikipedia.org/wiki/Aldo_Castellani web sitesinde bulabilirsiniz. Castallani solüsyonu, kulak mantarı olan hastalarda, kulak temizlendikten sonra yüzeysel uygulamada kullanılmaktadır. Yukarıda kulak mantarı fotoğrafları bulunan hastanın, kulağı temizlendikten sonra bir hafta boyunca sadece castallani solüsyonu sürülerek tedavi edilmiştir. Hastanın 1 hafta sonraki kulak fotoğrafları yukarıda ve aşağıda mevcuttur. Fotoğrafların üzerlerini tıklayarak büyük boy halinde görebilirsiniz. Orta kulakta morumsu-pembe ya da kırmızı röfle veren solüsyon, castellani solüsyonudur.
Renkli Castellani solüsyonunun içeriği (kaynak link >> Castellani’s paint ):
† Basic fuchsin 0.3
†Ethyl alcohol 95% 10.0
†Boric acid 1.0
†Phenol liquef. 4.0
†Acetone 5.0
†Resorcinol 10.0
†Water to 100.0
Renksiz Castellani solüsyonunun içeriği (kaynak link >> Castellani’s paint ):
†Alcohol 90% 8.5%
†Boric acid 0.8%
†Phenol 4.0%
†Acetone 4.0%
†Resorcinol 8.0%
†Water to 100.0%
Castellani solüsyonunun içeriğindeki maddlerin kullanım amaçları ve özellikleri (kaynak link >> Castellani’s paint ):
Magenta or basic fuchsin: Ciltte kırmızı görünür ve leke olabilir koyu mor bir sıvıdır. Bu lokal anestezi, bakterisidal (Gram pozitif) ve mantar öldürücü özelliği vardır. Ayrıca, granülasyon dokusu ve epitelizasyonu teşvik etmek için rapor edilmiştir.
Etil alkol: Castellani solüsyonun soğutulması amacıyla kullanıldığı gibi mantar öldürücü ve antimikrobiyal özellikleri de mevcuttur.
Borik asit: Borik asit muhtemelen antiseptik özellikleri için dahil edilmiştir. Dış kulak yolu pH’ sı normalde asidiktir, bu şekilde mantar üremesi engellenmektedir.
Fenol: Temelde daha düşük konsantrasyonlarda sinir uçlarını etkileyerek, bir anti-pruritik (kaşıntı önleyici) gibi etki gösterir.
Aseton: Aseton soğutma ve temizleme özellikleri olan bir çözücüdür.
Rezorsinol: Castellani solüsyonunun en önemli bir bileşenidir. Bu kaşıntı önleyici, keratolitik, anti-mantar ve anti-egzematöz özelliklere sahiptir.
Castellan solüsyonu bulaştığında elbise ve yüzeylerden çıkma ihitimali düşüktür. Çocuklar ve bebeklerde, fenolün ciltten emilme riski nedeniyle, toksik özelliklere sahiptir.
Kulak Mantarı Tedavisi Sonrası Yapılması Gerekenler
Kulak mantarı bazı hastalarda tekrarlamaya meyillidir. Kulak mantarı tedavisi sonrasında yani birkaç kez kulak temizlğinin doktor tarafından yapılması ve kulağa mantara karşı lokal etkili damla ve solüsyonların kullanılmasından sonra bu enfeksiyonun yeniden ortaya çıkmaması için aşağıdakilere dikkat etmeniz gerekmektedir (kaynak: A Clinical Study of Otomycosis, IOSR Journal of Dental and Medical Sciences ).
† Kulağınızdaki koruyucu kir tabakası salgısının yeniden oluşabilmesi için bir kaç haftaya daha ihtiyacınız olduğundan; dış kulak yolunuzu kuru tutmaya devam edin
† Bir kaç hafta (bazı kaynaklar sadece 2 hafta) havuza girmemeniz uygundur. Havuzda sadece suyun temas etmesi değil; kolrun da dış kulak yoluna girmesi ve kolrun kulak kiri yapısında olumsuz etkiye sahip olduğu unutulmamalıdır.
† Kulağınızı karıştırmayın. Kulak mantarı olan hastalarda, enfeksiyonun kendisi de kulak kaşıntısı artırmaktadır. Yani kulağınızı karıştırdıkça kulak mantarının ortaya çıkması kolaylaşır ve kulakta mantar enfeksiyonu şiddetlendikçe kulak kaşıntısı da artar. Bu kısır döngüyü kırabilmek için, kulağınıza saç kurutma makinesi 2-3 dk düşük ayarda tuttuktan sonra; dış kulak yolnu asitleştirici, kortizon içermeyen soluşyonları uygulayabilirsiniz.
† Dış kulak yoluna kortizonlu damla, solüsyon ve kremleri uygulamayın. Kulak kaşıntısı olan hastalar, kortizonlu ilaçları kulağa uyguladıklarında kaşıntının kısa dönemde azalığını farketmektedirler. Kortizonun kendisi kulak mantarınını kolaylaştırdığı gibi; çok uzun süre kullanılması durumunda cilt değişiklikleri göz de katarakt gibi sorunlara da yol açabilmektedir. Kulak kaşıntısı olan hastaların sirke, limon ya da asit-alkol içeren solüsyonları kullanması daha uygundur. Bunun dışında, allerjik bünyeli hastaların, aşırı baharatlı gıdaları tüketmemesi önerilmektedir. Bzzen kulak kaşıntısı fazla olan hastalara, ağız yoluyla antihistaminik grubu allerji ialçları da verilebilmektedir.
Kulak mantarının erken tedavisi ve dış kulak yolunun kuru ve karıltırılmadan sabredilmesi tedavi başarısını ve enfeksiyonun tekrarlamasını engelleyebilmektedir. Okuyabileceğiniz benzer bir makale >> Kulağınızı Rahat bırakın, O da Sizi Rahat Bıraksın!
Kulak mantarı ile ilgili sık sorulan bazı konularla ilgili aşağıdaki alt başlıkların da eklemek istedim.
Kulak Mantarı İçin Sirke
Kulak mantarı ve kulak kaşıntısı için genellikle asitli damlalar ve solüsyonlar kullanılmaktadır. Normalde dış kulak yolu pH’ sı asidiktir ve ev ortamında kolay bulunabilecek bir doğal uygun bir içerik sirke ve limon suyudur. Özellikle, tatile giden ve eczaneye uzak olan hastalarıma, kulak kaşıntısı olduğunda sirke ya da limon suyu damlatmalarını önerebiliyorum. Kulak zarı delik olduğunda ciddi kulak ağrısına neden olabileceği ve doktora danışılmadan kullanılmaması gerektiği unutulmamalıdır.Kulak mantarı için damla tedavisi içerikleri genellikle alkol-asit içeren damlaları ve antifungal ürünleri içermektedir.
Kulak Mantarı Ağrı Yapar Mı?
Dış kulak yolunun mantar enfeksiyonu, diğer bakteriyel dış kulak yolu enfeksiyonlarındaki kadar olmasa da; ağrıya neden olabilir. Mantar debrisinin dış kulak yolunu tam olarak tıkaması durrumunda ya da beraberinde bakteriyel bir enfeksiyon eklendiğinde ağrı artabilir. Kulak mantarında, kulakta kaşıntı, tıkanıklık ve dış kulak yolunda daralma gibi belirtiler daha sıklıkla görülmektedir. Kulak aspire edildikten ve kulak mantarı için damla tedavisi verildikten sonra genellikle ağrı ve tıknanıklık hissi ortadan kalkar.
Kulak Mantarı Bulaşır Mı?
Nnormal dış kulak yolu bariyeri olan ve kulağında travmaya neden olabilecek kulak karıştırma, cerrahi işlem … gibi bir risk faktörü olmayan bir insana, başka bir hastanın kulak mantarının bulaşması çok zordur. Bununla birlikte, kulak mantarı olan hastaların çoğu, pamuklu çubuklarla dış kulak yolunu karıştırıklarından, bir kulaktan diğerine kulak mantarını bulaştırabilmektedirler.
Kulak Mantarının Zararları
Tekrarlayan kulak mantarı olan hastalarda, dış kulak yolu cildinde yapısal değişiklikler, kulak zarında delinme görülebilir. Bunların dışında, özellikle bağışıklık sistemi baskılanmış insanlarda enfeksiyonun orta kulağa yayılması, dış kulak yoluna komşu kemik yapılarına yayılma ve vücut içerisinde başka organlara yayılma ortaya çıkabilir.
No Comments