Yüz Felci (Fasiyal Paralizi)

Yüz Felci (Fasiyal Paralizi)

Yüz felci (faysal paralizi), yüz sinirinin ya da dallarının farklı nedenlerle etkilenmesine bağlı olarak yüzde hareket azlığı ya da yüzde hareketsizlik ortaya çıkması olarak tanımlanır.Bell’s paralizisi (idiyopatik faysal paralizi) dışında bütün yüz felci olgularında alta yatan bir neden saptanmaktadır. “Paralizi” kelimesi tam hareketsizlik yani felç durumunu ifade ederken;
“parezi” yarı hareketsizlik ya da ksımı hareket kaybı anlamında kullanılmaktadır. Supranükleer ve nükleer lezyonlarda (yani yüz sinirinin kafa içerisindeki kaynaklandığı yollarda) hasar oluştuğunda hasta kaşlarını kaldırarak alın cildini kırıştırabilir. Bu durum “santral fasiyal paralizi” olarak adlandırılır. Santral pğaralizde yüz sinirinin kafa içerisinde çarprazlaşmasından dolayı lezyonun karşı tarafındaki alt yüz yarımında felç ortaya çıkar. Tükürük ve gözyaşı etkilenmez.Yüz sinirinin, kafa içerinde seyri esnasında, temporal kemik içerisinde ya da temporal kemikten çıkış bölümündeki lezyonlarda, lezyon tarafındaki yüz yarımındaki bütün kaslarda fonksiyon kaybı ile birlikte gözyaşında azalma, tat bozukluğu ve stapes refleksinin kaybına bağlı hiperakuzi (fazla işitme ve normal sesleri bile rahatsız edici ses olarak hissetme) görülebilir, bu durum “Periferik fasiyal paralizi” olarak isimlendirilir.Yüz sinir hasarı tam veya kısmi olabilir. Etkilenen sinir gövdesi ve lokalizasyon (proksimal veya distal) bağlı olarak, motor fonksiyon kaybında çeşitli desenler görülebilir (yüzdeki kasların kasılması, göz yaşı, tat alma ve tükürük üretiminin etkilenme derecesi hastadan hastaya değişebilir).

Yüz Felci Nedenleri

Fasiyal sinir (yüz siniri)’ nin uzun ve dolambaçlı bir yola sahip olması nedeniyle yüz sinirinin etkilenmesine neden olabilecek birçok neden ve hastalık bulunmaktadır.

Bell Paralizisi

Nedeni bilinmeyen (idiyopatik) tek taraflı fasiyal sinir paralizisi olması durumudur. Bell paralizisi(Bell Palsy ya da Bell’s Palsy olarak da adlandırılır) tanısı konulabilmesi için diğer tim nedenler dışlanmalıdır. Bell felcinin yurt dışındaki yıllık insidansı 100.000 kişide yaklaşık 20 olgu olarak bildirilmiştir. Herpes simpleks virüsü ve benzer virüslerin, hastalığın ortaya çıkmasını tetikleyici faktör oldukları düşünülmektedir.Bell paralizisinde, yüz felcinden önce ani başlangıçlı ağrı ve yüzde dizestezi (duysal uyaranları yanlış algılama), gözde sulanma, hiperakuzi (fazla duyma), dysgeusia (tat alma duyusunda bozukluk) ve gözyaşı bezinin fonksiyonunda azalma ortaya çıkabilir. Tedavide streoid ilaçlar, antiviral
ilaçlar, vitaminler ve fizik tedavi kullanılmaktadır.

Ramsay Hunt Sendromu

Ramsay Hunt sendromu ile başvuran hastaların, Bell paralizisi olan hastalara göre işitme kaybı riski daha yüksektir ve hastalığın seyri daha ağrılıdır. Ayrıca, daha düşük bir iyileşme oranı görülmektedir.Tıbbi tedavi Bell paralizisi için bu eşdeğerdir. En sık, steroid ve antiviral ajanlar bir arada kullanılmaktadır.

Lyme Hastalığı

Kene ısırması yoluyla bulaşan Borrelia burgdorferi enfeksiyonu sonucu ortaya çıkar. Lyme hastalığı olan hastaların % 10’unda faysal paralizi görülürken; bu hastaların% 25’inde iki taraflı fasiyal paralizi gelişir.

Bakteriyel Enfeksiyon

Bakteriyel enfeksiyon da fasiyal sinir paralizisi neden olabilir, en sık otitis media (orta kulak iltihabı) veya otitis eksterna (dış kulak iltihabı) ile ilgili vakalar bildirilmiştir. Yavaş başlangıçlı fasiyal sinir felci kolesteatomlu
hastalarda görülmektedir.

Enfeksiyon Dışı Nedenler

Yüz bölgesinin künt veya keskin yaralanmalarından, kafa travmalarından sonra da yüz felci ortaya çıkabilir.Fasiyal sinirin iyatrojenik (işleme bağlı) yaralanması en sık servikofasiyal rhytidectomy (yüz germe tekniği), parotis bezi cerrahisi, akustik nöroma rezeksiyonu veya fasiyal sinir seyri boyunca herhangi bir noktada tümör rezeksiyonu sonrası görülür. Tümör yayılımı nedeniyle, yüz siniri bazen ses onkolojik yönetiminin bir parçası olarak bilerek kesilmek zorunda kalınabilir.Fasiyal sinirin trasesi civarındaki
hemanjiom, nöroma gibi tümöral kitlesi olan hastalarda yavaş yavaş ortaya çıkan yüz felçleri görülebilir.Bunların dışında sarkoidozda sinir tutulumu olması durumunda (nörosarkoidoz), doğumda ortaya çıkan Moebius Sendromu’ nda, tümör metastazlarında da ortaya çıkabilir.