Travmatik Burun Kırıklarında Yapılması Gerekenler

Burun Kırığı Nedir?

Burnun destek yapısnı oluşturan kemik ya da kıkırdak yapıların dışarıdan gelen darbeye bağlı olarak kırılması anlamına gelmektedir.

Burun kırığı olan hastalarda aşağıdakilerden biri ya da birkaçı bulunabilir:

Burun kemiği kırığı (çökme ya da parçalı kırık şeklinde olabilir)

Nazal septum kırığı ya da ezilmesi (burun boşluğunu ikiye ayıran kıkırdak ve kemik yapılardan oluşan burun septumu da travma ile kırılabilir)

Nazal septal hematom (travmaya bağlı olarak burun septumu içerisinde kan toplanabilir, uzun süre müdahale edilmezse apseye ve burun yapılarında erime, çökmeye neden olabilir)

Burun Kırığı Nasıl Ortaya Çıkar?

Genellikle temas sporları, düşme ve kazalara bağlı olarak ortaya çıkar.

Burun Kırığı Önlenebilir mi?

Temas sporları sırasında yüzü korumak için koruyucu donanım kullanılması

Kavga etmekten kaçınmak … (en önemlisi bu gibi duruyor)

Buruna Travma Olması Durumunda Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Travma sonrası aşağıdakilerden biri ya da birkaçı mevcutsa mutlaka
bir kulak burun boğaz doktoruna danışılmalıdır.

Burun şeklinde değişme

Nefes almada azalma (septal hematom ya da septum kırığına bağlı deviasyon oluşmuş olabilir. Septal hematom varsa,acil olarak boşaltılması gerekmektedir)

Göz altında morarma ve şişlik olması

Burun kanaması (burun kırığı olsa bile genellikle beraberinde görülebilen burun kanamaları kendiliğinden durmaktadır)

Burun kırığına ilk 1 hafta içerisinde müdahale edilebilmeketdir. Bazı kaynaklarda 2. haftaya kadar bile müdahale edilebileceği vurgulanmaktadır

Burun Kırığı Tanısı Nasıl Konulur?

Hastanın genel durumu, vital bulguları değerlendirildikten sonra, burun kırığı tanısı aşağıdaki değerlendirmelerden sonra konulur:

Hastanın travma öncesi fotoğrafı ile muayene esnasındaki fotoğrafı karşılaştırılır, burun şeklinde değişme olup olmadığı araştırılır

Palpasyon (elle muayene) esnasında yanlara doğru burun kemiği itildiğinden kırık kemik uçlarının birbiri üzerinde kaymasına bağlı ortaya çıkan “krepitasyon” sesi aranır

Burun kemiği grafisi ya da burun tomografisis ile kesin tanı konulur.

Bunların haricinde burun dışında yaralanma belirtileri araştırılır.

Burun Kırığında Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Burun kemiklerinde çatlak tarzında, birbiri üzerinde kaymamış kırıklar varsa (deplase olmayan fraktür), burun içi muayenesi doğal ve burun şeklinde ödem haricinde değişiklik yoksa; buruna en az 2 ay süreyle darbe gelmemesi önerilerek müdahale yapılmayabilir. İlk hafta için sadece burun basit flasterle bantlanabilir ve ilk birkaç gün soğuk kompres yapılması önerilebilir.

Burun kemiklerinin birbiri üzerinde kayarak burun şeklinde kayma ya da bozulmaların olduğu (deplase nazal fraktür) ya da burun kemiğinde dışarıdan görülebilen çökme tarzında kırıklarda burun kırığı redüksiyonu işlemi yapılmaktadır. Genllikle burun içerisine ve burun dışına lokal anestezik enjekte edilerek beklenir ve daha sonra burun içerisinden sokulan künt metal bir alet ile travmanın tersi yönünde kuvvet uygulanarak burnun eski şeklinde getirilmesi amaçlanır. “Burun kırıklarının kapalı redüksiyonu” olarak isimlendirilen bu işlemden sonra hasta en az 2 ay burnuna darbe almaktan kaçınmalı ve gözlük takmamalıdır. Maalesef burun kırığı redüksiyonu sonrası burun eski
şekline tam olarak dönmeyebilir. Bunun nedeni, burnun kırık kemik
uçlarının, yer çekimin etkisiyle hareket edebilmesi ya da özellikle kırık sonrası beklemiş ve geç müdahale edilmiş hastalarda yeni gelişen kemik iyileşme dokularının burun şeklini belirlemesidir. Burun kemiği redüksiyonu ameliyathane şartlarında ve genel anestezi verilerek yapılabildiği gibi; acil müdahale odasında lokal anestezi verilerek de yapılabilir.

Yaralanmadan Sonra KBB Uzmanına Geç Başvuran Hastalarda Yapılması Gerekenler

Burun kırığı ortaya çıktıktan sonra iki haftadan fazla süre geçtiyse, iyi bir onarım yapılabilmesi için en az 2-3 ay beklenmesi gerekmektedir. Bu süre sonrasında burun estetiği operasyonu yapılması planlanmaktadır.

Buruna Travma Sonrası Soğuk Kompres Nasıl Yapılabilir?

Burun bölgesine soğuk kompres yapılırken aşağıdakilere dikkat edilmesi gerekmektedir:

Buruna giden damarların geçtiği burnun her iki yanındaki yanak bölgesi ve üst dudağa soğuk uygulama yapılması idealdir.

Buruna giden damarların geçtiği burnun her iki yanındaki yanak bölgesi ve üst dudağa soğuk uygulama yapılması idealdir.

Soğuk kompres yapılırken eczanede satılan
soğutma jellerinden ya da buzdolabındaki buz kalıplarından elde edilen buzlardan faydalanılabilir. Buzlar iki poşet içerisine konularak yapılabilir ya da iki adet soğutma jelinden faydalanılabilir. Soğutma jelinin ilki ortadan ikiye açı verilerek burnuna simetrik baskı uygulayacak şekilde orta hatta burun üzerine yerleştirilirken; diğeri dudak üzerine uygulanabilir

Soğuk uygulama ile birlikte başın kalp hizasından yukarıda tutulması (sırt altına yastıklar konularak yapılabilir) burun bölgesindeki kan basıncının azalmasını sağlayarak ödemi ve burun kanamasının azalmasını azaltabilir