Yazı İçeriği
Bademciklerin Görevleri
Bademcikler (tonsilla palatina) boğaz bölgesinde bulunan lenf düğümü halkası grubu olan “waldeyer halkası” elemanıdır. Temel görevleri, üst solunum yollarına bulaşan mikroorganizmaların süzülmesi ve bağışıklık yanıtı başlatılmasıdır. Bu dokuların enfeksiyonu “bademcik iltihabı” ya da “tonsillit” olarak adlandırılmaktadır.
Bademcik enfeksiyonu nasıl bulaşır?
Bademcik enfeksiyonu virüs, bakteri ve nadiren mantar türevi mikroorganizmalar nedeniyle ortaya çıkabilir. Sıklıkla etkenler virüslerdir ve elle temas ya da hapşırık/ öksürükle saçılan ve havada asılı bulunan damlacıkların ağız yoluyla alınması sonucu bulaşırlar. Yani elle temas edildikten sonra ağıza değdirilmesi sonucu hastalık etkeni mikroplar enfeksiyona neden olabilir.
Bademcik Enfeksiyonu Etkeni Mikroplar Hangileridir?
Bakteriyel ve viral etkenler tonsillite neden olabilir. Bademcik enfeksiyonunun yaygın nedeni Streptococcus (strep) bakteridir. Diğer yaygın nedenleri şunlardır:
Adenovirüsler
Grip virüsü (Influenza virus)
Epstein-Barr virüsü
Parainfluenza virüsleri
Enterovirüsler
Herpes simpleks virüsü
Bademcik İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Bademcik iltihabının belirtiler şunlardır:
Boğaz ağrısı ya da hassasiyet
Bademcikler kızarıklık olması
Bademcikler üzerinde beyaz veya sarı membranların kaplaması
Boğaz ağrılı kabarcıklar veya ülserler
Ses kısıklığı veya ses kaybı
Baş ağrısı
İştah kaybı
Kulak ağrısı
Yutma güçlüğü veya ağız yoluyla nefes alma
Boyun veya çene bölgesinde şişmiş bezler (lenf düğümleri)
Ateş, titreme
Ağız kokusu
Çocuklarda aşağıdaki belirtiler de görülebilir:
Mide bulantısı
Kusma
Karın ağrısı
Beta Mikrobu Nedir?
A grubu beta hemolitik streptokok “beta mikrobu” olarak bilinir ve boğaz ağrısı, yüksek ateş, yutma güçlüğü, iştahsızlık, halsizlik, karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi belirtilere neden olabilir. Halk arasında bilinen kalp romatizması ve eklem romatizması gibi hastalıklara neden olabileceğinden Akut Romatizmal Ateş Hastalığı’ na neden olabileceğinden bu mikrobun izole edilmesi durumunda penisilin ve benzeri antibiyorikler kullanılmaktadır. Hastalık gezici (migratuar) eklem tutulumu yapmaktadır. Ateşle seyreden bademcik iltihaplarının sadece %10-15′ inde beta mikrobu izole edilmektedir.
Bademcik Enfeksiyonunu Kolaylaştıran Faktörler
Bademcik enfeksiyonu yaş olarak 6 ay ile 6 yaş arası çocuklarda daha sık olarak rastlanmaktadır. Özellikle 9 yaşından sonra bağışıklık sisteminin lenfatik aktivitesinde azalma olmaktadır yani ufak yaştaki çocuklarda, mikroorganizmalara daha abartılı bir bağışıklık yanıtı ortaya çıkabilmektedir. Bunların dışında genetik yatkınlık, vitaminden eksik beslenme, bağışıklık sistemini baskılayan ilave hastalıkların ve ilaç kullanımın varlığı, vücut direncini bozan yaşam tarzının olması (düzensiz hayat), sigara kullanımı, kalabalık ortamda çalışma gibi birçok faktör bademcik enfeksiyonunu kolaylaştırabilir.
Bademcik İltihabı Tedavisi
Bademcik enfeksiyonu olan hastalarda, genel durum ve ateş takibi önemlidir. Ateşi olmayan ve sadece kas eklem ağrısı, vücut kırgınlığı olan hastalarda ön planda virüslerin enfeksiyona neden oldukları düşünüldüğünden günlük sıvı alımının arttırılması, istirahat süresinin azaltılması önemlidir. Özellikle prebiyotik zencefil, sarımsak, yer elması gibi ürünlerin tüketilmesi, antioksidan özellikte kırmızı mevsim meyve ve sebzelerinin yenilmesi faydalıdır.
Hastalık belirtileri arasında ateşin olması ve ateşin 38 derece ve üzerinde iki günden daha fazla sürmesi durumunda, tedaviye antibiyotiklerin eklenmesi uygundur. Ateş yoksa antibiyotikler kullanılmamalı ve mutlaka doktora danışılmalıdır.
Tekrarlayan bademcik iltihabı atakları olan hastalarda, bademcik ameliyatı planlanmaktadır. Bademcik ameliyatı ile ilgili bilgileri aşağıdaki linklerde bulabilirsiniz >>
www.kulakburunbogaz.info/BademcikGenizEtiKulakTupuAmeliyatlari.html
Bademcik İltihabı Tedavisinde Antibiyotikler Ne Zaman Gereklidir?
Bademcik enfeksiyonu olan hastalarda, ateşin 38 derece ve üzerinde seyretmesi, genel vücut kırgınlığında artma ve ateşin 2 günden daha uzun sürmesi durumunda, etken mikropların bateri olduğu varsayılarak, antibakteriyel ilaçlar olan “antibiyotikler” kullanılabilir. Yukarıdaki fotoğrafta görüldüğü gibi beyaz membranların görüldüğü viral bademcik enfeksiyonları ve beyaz bademcik taşları, yanlışlıkla şiddetli bademcik iltihabı anlamına gelen “kriptik tonsillit” ile karıştırılarak antibiyotik tedavisi erken başlanılabilmektedir. Yine yapılan boğaz kültüründe beta mikrobu izole edilirse antibiyotik tedavisi planlanabilir.
Bademcik İltihabı Olanlar Nasıl Beslenmeli Ve Nelere Dikkat Etmelidir?
Bademcik iltihabı olan hastaların aşağıdaki önerilere dikkat etmesi uygundur:
Günlük sıvı tüketiminin (sıcak ılık bitkisel çaylar ve sulu meyve/sebzelerin yenilmesi ile de arttırılabilir)
Günlük istirahat süresinin arttırılması (ilk 2 ya da 3 gün erken uyuma şeklinde olabilir …)
Ağızdan prebiyotik ve probiyotik ürünlerin alınması (sarımsak, yer elması, zencefil, kefir …)
Antioksidan ve vitaminli sıcak ılık çorbaların tüketilmesi (örneğin günde 3 tas kırmızı mercimek çorbası (patates, maydanoz, soğan, havuç ve limon katılabilir))
Antiseptik Gargaraları Koruyucu Olduğunu Düşünerek Uzun Süreli Kullanmayın!
Antiseptik boğaz gargaraları 1 haftadan fazla kullanılmamalıdır (devamlı ve uzun süreli kullanıldığında, boğazdaki faydalı bakterileri öldürdüğü için (ya da kan basıncının düşmesinde etkisi olan bakterileri öldürdüğü) kalp hastalığına neden olabilen bakterilerin üremesini kolaylaştırabileceğini gösteren çalışma mevcuttur). İlgili güzel bir makaleyi okumak isterseniz >> Mouthwashes ‘can raise risk of heart attack and strokes’: Antiseptic gargles kill good bacteria that help keep blood pressure down
Kaynak linkler >>
www.webmd.com/oral-health/guide/tonsillitis-symptoms-causes-and-treatments
http://emedicine.medscape.com/article/871977-treatment
https://en.wikipedia.org/wiki/Tonsillitis
No Comments