Kolesteatom (Kolesteatoma – Kolestatom) Tanımı, Nedenleri, Belirtileri, Komplikasyonları, Teşhisi ve Tedavisi
Kolesteatom Nedir?
Kulak zarı arkasında orta kulakta cilt hücrelerinden kaynaklanan, iltihap odaklarıdır. Normal dış kulak yolundaki cilt hücresi artıkları, kulak kiri ile birlikte dışarıya doğru taşınarak atılmaktadır. Bazen bu süreçte sorun olduğunda (bariyer görevi gören kulak zarı delik olduğunda, orta kulakta kronik negatif basınç olmasında ya da tekrarlayan orta kulak iltihaplarında) kolesteatom gelişebilmektedir. Kolesteatom, kronik kulak enfeksiyonları, kalıcı işitme kaybı ve baş dönmesi gibi daha ciddi sorunlara yol açabilir. Daha nadiren, menenjit ve beyin absesi, yüz felcine neden olabilir. Kolesteatom belirtiler ortaya çıkmadan yıllarca orta kulakta bulunabilir. İçeriğini oluşturan yapılar iyi huylu olsa da; kemik yapıları eritebilen kötü huylu tümörler gibi davranan iltihabı bir dokudur.
Kolesteatom Nasıl Ortaya Çıkar?
İki çeşit kolesteatom mevcuttur: Edinsel kolesteatom ve Konjenital kolesteatom
Edinsel kolesteatom en yaygın kolesteatom türüdür. Kulak zarında bir delik ya da kulak zarında bir çökme cebi (retraksiyon cebi) sonrasında ortaya çıkar. Kulak zarında delik oluştuktan sonra, dış kulak yolundaki sağlıklık cilt hücreleri orta kulağa doğru hareket ederek, zarın arka tarafında kolesteatom oluşumunu başlatırlar.
Konjenital kolesteaom ise çok daha naidr görülür ve doğuştan sağlam kulak zarı arkasında ortaya çıkar. Bu kolesteatomlar sıklıkla uzun süre fark edilmeyebilir. Doğumsal kolesteatomun fetal gelişim sırasında “yanlış yönlendirilmiş” hücrelerden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Normal vücut yüzeyinde, ölü cilt hücreleri düşerek uzaklaştırıldıktan sonra yerlerine yeni cilt hücreleri üretilmektedir. Ancak, kulak zarı arkasında yerleşen ölü cilt hücreleri uzaklaştırılamaz, oksijen düzeyinin düşük olduğu bu bölgede, canlı ve ölü deri hücreleri büyüyen bir kolesteatom kitlesini oluşturabilirler. Kolesteatom büyüyerek kulak zarı, orta kulak kemikçikleri, beyni örten kemik dokusu, yüz siniri ve iç kulak yapılarına zara verebilir. Ölü cilt hücreleri de kolesteaomun bulunduğu kulak zarı arkasındaki bölgeyi, kronik enfeksiyonlara yol açabilen bakteri ve mantar için zengin bir üreme ortamı haline getirir.
Kolesteatom Belirtileri
Kolesteatomlar herhangi bir semptomu olmadan uzun süre içinde büyüyebilir. Kolesteatomlar genellikele aşağıdaki belirtilere neden olurlar:
– İşitme kaybı
– Aralıklı veya sürekli kulak iltihabı
– Kötü kokulu kulak akıntısı
– Nadir olarak ağrı ve kabuklanmalar
– Çok ileri vakalarda yüzde güçsüzlük / yüz felci, baş dönmesi, tam sağırlık ve nörolojik belirtiler ortaya çıkabilir
Kolesteatom Komplikasyonları
Kolesteatomun çevre dokuları tahrip etmesine bağlı olarak aşağıdaki komlikasyonlar görülebilir:
(“Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Komplikasyonları” linkinde bu komplikasyonlar hakkında daha ayrıntılı bilgilere ulaşabilirsiniz)
– Labirentit (iç kulak iltihabı)
– Kalıcı işitme kaybı (İşitme bozukluğu bakınız)
– Baş ağrısı
– Vestibüler sorunlar
– Nistagmus
– Yüz felci
– Kronik orta kulak iltihabı
– Meningoensefalit
– Kulak ağrısı
– Tİnnitus (kulak çınlaması)
– Kafa içi apse / granülom
Kolesteatom Teşhisi
Kolesteatomlar genellikle yüksek çözünürlüklü mikroskop kullanılarak kulak doğrudan muayene ile teşhis edilir. Bilgisayarlı kulak tomografisi ve manyetik rezonans görüntüleme kolesteatomun yaygınlığı, orta kulak yapılarının sağlam olup olmadığının belirlenmesi, komplikasyonların değerlendirilmesinde faydalıdır.
Kolesteaom Geliştiği Hastanın Kendisi Tarafından Farkedilebilir mi?
Kolesteatom genellikle uzun yıllar belirtisiz olarak bulunmaktadır. Daha önceden kulak zarında delik olan hastalarda aşağıdaki belirtiler mevcutsa kolesteatom gelişmiş olabilir:
– Kulağa su kaçırma ya da üst solunu yolu enfeksiyonu olmadan iltihabi kulak akıntısı başlaması
– Kulak akıntısının rahatsız edici, kötü kokulu olması
– İlaç tedaviye sınırlı yanıt alınması
Bu belirtilerin varlığında, hasta mutlaka bir kulak burun boğaz hekimine başvurması gerekmektedir.
Kolesteatom Tedavisi
Antibiyotikler ilişkili enfeksiyonları azaltabilir, ancak kolesteatomları tedavi edecek hiçbir ilaç tedavisi mevcut değildir. Cerrahi tedavi, kolesteatomun uzaklaştırılmasını ve işitmenin restorasyonunu sağlamak için en uygun tedavi seçeneğidir. Genellikle mastoid hücrelerdeki iltihap artıkları ve orta kulaktaki kolesteatom odaklarının temizlenmesi amacıyla mastoidektomi ameliyatları yapılmaktadır. Bu ameliyatlarla birlikte kulak zarı ameliyatları (timpanoplasti)ve orta kulak kemikçiklerinin onarılması (ossiküloplasti) ameliyatı yapılabilmektedir. Büyük kolesteatom olan hastalar için, iki aşamalı cerrahi işlem tavsiye edilebilir. Ilk işlem kolesteatom odaklarını ve herhangi bir ilişkili kronik enfeksiyonları temizlemek için uygulanır. 6-12 ay sonra zarar görmüş orta kulak kemikçikleri ikinci ameliyat esnasında tamir edilebilir ya da onarmak titanyum kemikçik protezleri (PORPs veya TORPs gibi) kullanılabilir.
–Kronik Süpüratif Otitis Media Hastalığının Tanımı
–Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Hastalığı Nasıl Ortaya Çıkar?
–Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Hastalığı Etkeni Mikroorganizmalar Hangileridir?
–Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Hastalığının Nedenleri
– Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Hastalığının Belirtileri
–Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Hastalığının Tedavisi
–Kronik Süpüratif Otitis Media (KSOM) Komplikasyonları
–Mastoidektomi Ameliyatları Hangi Durumlarda Yapılır (Mastoidektomi Ameliyatı Endikasyonları)
–Mastodektomi Ameliyatlarından Sonra Görülebilecek Komplikasyonlar