Sinüsler ve Sinüzit

Sinüsler yüz ve kafa kemikleri içinde bulunan hava dolu boşluklardır. Bunlar küçük açıklıklar yoluyla burun içine bağlanır. Sinüsler burun – boğaz arasındaki mukus akışında ve sesin rezonansında görev almaktadırlar. Mukus üretimi sayesinde burun içerisine giren allerjen ve irritan partiküllerin uzaklaştırılmasına katkıda bulunurlar. Bunların haricinde kafatasının ağırlığının azaltılmasını da sağlarlar.

Paranazal sinüsler 4 çift olup içlerinde bulundukları kafatası kemiğinin adıyla isimlendirilirler:

– Maksiller

– Etmoid

– Frontal

– Sfenoid

Sinüslerin, enfeksiyon, allerji ya da otoimmün hastalıklara bağlı olarak düzgün çalışamaması durumunda çoğunlukla enfeksiyonlar ve ltihabi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Sinüslerin enfeksiyonu ve iltihapları “sinüzit” olarak adlandırılmaktadır. Hastalar genellikle yüzde dolgunluk ve ağrı hissi, burun akıntısı ya da geniz akıntısı, burun tıkanıklığı, basınç hissi ya da ateş şikayetleri ile hekime başvururlar. Bu belirtilerin haricinde koku alma duyusu da azalabilir. Sinüzit, genellikle basit bir viral üst solunum yolu enfeksiyonu sonrası ortaya çıkar. Sinüzit tanısı için çoğunlukla basit endoskopik muayene yeterli olmaktadır.

Sinüzit hastalığı, belirtilerin süresi ve hastalığın tekrarlamasına göre aşağıdaki şekilde gruplandırılır:

1. Akut sinüzit – 4 haftaya kadar belirtiler sürebilir ve hastalık ilerlemeden düzelir

2. Tekrarlayan sinüzit – bir yıl içinde dört veya daha meydana gelen akut sinüzit ortaya çıkması

3. Subakut sinüzit – 4 ile 12 hafta sürer, akut ve kronik enfeksiyonu arasında geçiş gösteren bir enfeksiyonu ifade etmektedir

4. Kronik sinüzit – Belirti ve semptomlar 12 haftadan fazla sürmesi durumunu ifade etmektedir (bu süre bazı kaynaklarda 8 hafta olarak belirtilmektedir)

5. Kronik sinüzit akut alevlenmesi – kronik sinüzit belirtileri ataklar halinde gelir ve ataklar arası belirtiler çoğuunlukla ortadan kalkar

Akut sinüzit çok yaygındır. Yetişkinlerin kabaca yüzde doksanı hayatlarının bir noktasında sinüzit geçirirler.

Sinüzit hastalarının çoğu antibiyotik, burun damlaları, spreyler ve grrp ilçaları ile tedavi edilir. Sinüzit hastaları arasında çok küçük bir oranda operasyon gerekli olabilir. Sinüzit tedavi edilmediği takdirde nadiren, enfeksiyon beynin etrafındaki sıvıya veya beyin dokusuna, yakındaki göz içine yayılarak komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar çok nadir komplikasyonlar olup; bu durumlarda sinüs ameliyatı gerekebilmektedir.

Kaynak: Pearlman, AN.; Conley, DB. (June 2008). Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 16 (3): 226–30. doi:10.1097/MOO.0b013e3282fdcc9a . PMID 18475076. Review of current guidelines related to the diagnosis and treatment of rhinosinusitis >>